Ψηφίστηκε στις 16-6-2016 ο Νέος Αναπτυξιακός Νόμος «Θεσμικό πλαίσιο για τη σύσταση καθεστώτων Ενισχύσεων Ιδιωτικών Επενδύσεων για την περιφερειακή και οικονομική ανάπτυξη της χώρας – Σύσταση Αναπτυξιακού Συμβουλίου και άλλες διατάξεις». Ο νέος Νόμος προβλέπει ενισχύσεις μέχρι 45% ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και την περιοχή εγκατάστασης.
Σκοπός του νόμου είναι η προώθηση της ισόρροπης ανάπτυξης με σεβασμό στους περιβαλλοντικούς πόρους, η τεχνολογική αναβάθμιση, η διαμόρφωση μιας νέας εξωστρεφούς εθνικής ταυτότητας (branding), η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας και έντασης γνώσης, η μετακίνηση στην αλυσίδα παραγωγής της αξίας για την παραγωγή πιο σύνθετων προϊόντων, η προσφορά καλύτερων υπηρεσιών και εν τέλει η εξασφάλιση καλύτερης θέσης της χώρας στο Διεθνή Καταμερισμό Εργασίας.
Δικαιούχοι υπαγόμενων επενδυτικών σχεδίων
- Ατομική επιχείρηση
- Εμπορική εταιρία
- Συνεταιρισμός
- Κοιν.Σ.Επ, Α.Σ, Ο.Π, ΑΕΣ
- Υπό ίδρυση ή υπό συγχώνευση εταιρίες
- Κοινοπραξίες με προϋπόθεση καταχώρησης στο ΓΕΜΗ
- Δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και θυγατρικές τους
Ιδία Συμμετοχή του φορέα επένδυσης στο κόστος του επενδυτικού σχεδίου
Η ίδια συμμετοχή μπορεί να αποτελείται και από εξωτερική χρηματοδότηση. Οι εναλλακτικοί τρόποι κάλυψης ιδίων κεφαλαίων είναι :
- Αύξηση εταιρικού κεφαλαίου με νέες εισφορές μετρητών ή με κεφαλαιοποίηση αποθεματικών και με την προϋπόθεση της επαρκούς ρευστότητας της επιχείρησης, μετά την αφαίρεση του ποσού των διαθεσίμων της, που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη της συμμετοχής του φορέα.
- Με τραπεζικό δάνειο ή δάνειο από άλλους χρηματοδοτικούς οργανισμούς ή ομολογιακό δάνειο εκδιδόμενο με δημόσια ή μη εγγραφή, τριετούς τουλάχιστον διάρκειας, αποκλειόμενης της μορφής του αλληλόχρεου λογαριασμού. Σύμφωνα με ρητή πρόβλεψη της σχετικής δανειακής σύμβασης, το ως άνω δάνειο συνάπτεται αποκλειστικά για την πραγματοποίηση του επενδυτικού σχεδίου.
- Ανάλωση υφιστάμενων αποθεματικών, που όμως δεσμεύονται σε ειδικό λογαριασμό και δεν μπορούν να διανεμηθούν πριν από την παρέλευση πέντε ετών ή τριών ετών, προκειμένου για μμε, από την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου και την έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης. Σημειώνεται ότι το παραπάνω εφαρμόζεται υπό την προϋπόθεση ότι κατά την αξιολόγηση του επενδυτικού σχεδίου διαπιστώνεται η επάρκεια της ρευστότητας της επιχείρησης, μετά την αφαίρεση του ποσού των διαθεσίμων της, που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη της συμμετοχής του φορέα,
Προϋπολογισμός Επενδυτικού Σχεδίου
Το Ελάχιστο ύψος επενδυτικού σχεδίου είναι τα 50.000 € για τους Συνεταιρισμούς.
Αντικείμενο επενδυτικού σχεδίου
- Δημιουργία νέας μονάδας
- Επέκταση της δυναμικότητας υφιστάμενης μονάδας
- Διαφοροποίηση παραγωγικής διαδικασίας μιας μονάδας σε προϊόντα ή υπηρεσίες που δεν έχουν παραχθεί ποτέ σε αυτήν, με τον όρο ότι οι επιλέξιμες δαπάνες υπερβαίνουν τουλάχιστον κατά 200% τη λογιστική αξία των στοιχείων ενεργητικού που χρησιμοποιούνται εκ νέου, όπως έχει καταγραφεί στο οικονομικό έτος που προηγείται της έναρξης των εργασιών του επενδυτικού σχεδίου
- Θεμελιώδης αλλαγή παραγωγικής διαδικασίας, με τον όρο ότι οι επιλέξιμες δαπάνες υπερβαίνουν τις αποσβέσεις των στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται με τη δραστηριότητα, η οποία πρόκειται να εκσυγχρονιστεί, κατά τη διάρκεια των τριών προηγούμενων οικονομικών ετών
- Απόκτηση στοιχείων ενεργητικού μονάδας που έχει παύσει τη λειτουργία της και η οποία αγοράζεται από επενδυτή που δεν σχετίζεται με τον πωλητή και αποκλείει την απλή εξαγορά των μετοχών μιας επιχείρησης.
Είδη ενισχύσεων
- Φορολογική απαλλαγή
- Επιχορήγηση
- Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης
- Επιδότηση κόστους δημιουργούμενης απασχόλησης
- Σταθεροποίηση συντελεστή φορολογίας εισοδήματος
- Χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου μέσω ταμείων συμμετοχών
Ποσοστά ενίσχυσης
Τα ποσοστά ενίσχυσης, τα οποία σύμφωνα με τον Εγκεκριμένο Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων ισχύουν έως την 31-12-2020, καθορίζονται από το μέγεθος της επιχείρησης και τον τόπο εγκατάστασης της επένδυσης.
Περιορισμός για το κίνητρο της επιχορήγησης: Οι υφιστάμενες επιχειρήσεις, που έχουν συσταθεί προ 7 ετίας, για να μπορέσουν να λάβουν επιχορήγηση ή επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης θα πρέπει να έχουν τουλάχιστον για μία διαχειριστική χρήση κέρδη!
Επιπλέον περιορισμοί
- Εξαίρεση Μεγάλων Επιχειρήσεων από ενισχύσεις.
- Στις Περιφέρειες της Δυτικής Μακεδονίας, των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης, της Στερεάς Ελλάδας, της Αττικής και του Νοτίου Αιγαίου οι Μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν να ενισχυθούν μόνο για αρχικές επενδύσεις για νέα οικονομική δραστηριότητα.
- Το συνολικό ποσό ενίσχυσης ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο μπορεί να φτάσει έως τα 5εκ €, με εξαίρεση τις επενδύσεις Μείζονος μεγέθους (10.000.000 €).
- Οι παρεχόμενες σε κάθε φορέα ενισχύσεις δεν μπορούν να υπερβούν σωρευτικά τα 10εκ € για μεμονωμένη επιχείρηση και τα 20εκ €, για το σύνολο των συνδεδεμένων και συνεργαζόμενων επιχειρήσεων.
Ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων
Εφόσον μπορεί μία επιχείρηση να κατηγοριοποιηθεί στις ακόλουθες περιπτώσεις, μπορεί να διεκδικήσει μεγαλύτερα ποσοστά επιχορήγησης ή και ειδικές παροχές έναντι των υπολοίπων επιχειρήσεων.
- Εξωστρεφείς: ΜΜΕ οι οποίες παρουσιάζουν συγκεκριμένο ποσοστό εξαγωγών την τελευταία τριετία.
- Καινοτόμες: ΜΜΕ με κατ’ ελάχιστον 10% του συνόλου των λειτουργικών δαπανών να καταλαμβάνουν οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης.
- Ανεξάρτητες ΜΜΕ που μετά την έναρξη ισχύος του νόμου προχωρούν σε διαδικασία συγχώνευσης είτε με απορρόφηση είτε με δημιουργία νέας εταιρείας – εκτός εξαγοράς
- Αύξηση απασχόλησης σε ΜΜΕ τουλάχιστον κατά 10% κατά την τελευταία τριετία
- Συνεταιρισμοί, Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ) του Ν.4019/2011, Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ), Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) του Ν.4384/2016.
- Επενδυτικά σχέδια τα οποία υλοποιούνται σε τομείς ΤΠΕ (Τεχνολογίας, Πληροφορικής, Επικοινωνίας) και Αγροδιατροφής
- Επιχειρήσεις οι οποίες επιτυγχάνουν αυξημένη προστιθέμενη αξία σε σχέση με το μέσο όρο του κλάδου τους όπως προσδιορίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ
- Επιχειρήσεις που υλοποιούν το επενδυτικό τους σχέδιο σε ΒΕΠΕ, Ε.Π, ΕΠΕΒΟ, ΘΥ.Κ.Τ. και δεν αφορούν σε εκσυγχρονισμό ή επέκταση υφιστάμενων δομών της ενισχυόμενης επιχείρησης.
- Επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδυτικό σχέδιο σε ειδικές περιοχές του όπως αυτές ορίζονται σε σχετικό παράρτημα του σχεδίου νόμου (ορεινές, μειονεκτικές, με ιδιαίτερα αυξημένες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, με πληθυσμιακή μείωση, νησιωτικές, παραμεθόριες).
Καθεστώτα ενίσχυσης
Ο Νέος Επενδυτικός Νόμος διακρίνεται σε πέντε Καθεστώτα Ενισχύσεων τα οποία θα προκηρύσσονται με ξεχωριστή διαδικασία από την αρμόδια υπηρεσία :
- Γενικές Ενισχύσεις,
- Επενδύσεις Καινοτομικού Χαρακτήρα,
- Συνέργειες και Δικτυώσεις,
- Ενδιάμεσοι Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί – Ταμεία Συμμετοχών,
- Ολοκληρωμένα Χωρικά και Κλαδικά Σχέδιακαι Επενδύσεις Μείζονος Μεγέθους.
Ενισχυόμενες κατηγορίες επενδύσεων
Υπάγονται επενδυτικά σχέδια όλων των τομέων της οικονομίας με την επιφύλαξη των παραγράφων του άρθρου 7 του νόμου.
Ενδεικτικά επιλέξιμες δραστηριότητες, είναι :
Επενδύσεις στον τομέα του Τουρισμού
Ενισχύονται:
- Ίδρυση – επέκταση ξενοδοχείων τουλάχιστον 3*
- Εκσυγχρονισμοί ολοκληρωμένης μορφής τουλάχιστον 3* (να ανήκουν ή να αναβαθμίζονται). Απαραίτητη προϋπόθεση η πάροδος 5ετίας από την έναρξη λειτουργίας της μονάδας ή την ημερομηνία ολοκλήρωσης προηγούμενου εκσυγχρονισμού
- Ξενοδοχειακές μονάδες που έχουν παύσει την λειτουργία τους, χωρίς να έχει αλλάξει η χρήση τους και εφόσον ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε 3*
- Ίδρυση, επέκταση και εκσυγχρονισμός camping τουλάχιστον 3*
- Ίδρυση και εκσυγχρονισμός ολοκληρωμένης μορφής σε παραδοσιακά ή διατηρητέα κτήρια τα οποία ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον 2*
- Σύνθετα τουριστικά καταλύματα
- Ειδικές μορφές τουρισμού (συνεδριακά κέντρα, γήπεδα γκολφ, τουριστικοί λιμένες, θεματικά πάρκα, ΚΕΠΑΤ κλπ)
- Εγκαταστάσεις αγροτουρισμού ή οινοτουρισμού εφόσον υποβάλλεται από cluster
- Ίδρυσης ξενώνων φιλοξενίας νέων, υπό προϋποθέσεις
Σημείωση: Αναμένεται Κοινή Υπουργική Απόφαση στην οποία θα ορίζονται οι περιοχές της επικράτειας οι οποίες θα εξαιρούνται από τις ανωτέρω διατάξεις – Απόφαση Κορεσμού
Επενδύσεις στον τομέα της Γεωργίας, Κτηνοτροφίας
Αναμένεται νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση στην οποία θα καθορίζονται ειδικοί όροι, προϋποθέσεις, προδιαγραφές και περιορισμοί για την υπαγωγή στα καθεστώτα ενισχύσεων του νόμου
Επιλέξιμες δαπάνες
Ενσώματα στοιχεία ενεργητικού
- Κατασκευή, επέκταση, εκσυγχρονισμός κτιριακών εγκαταστάσεων και ειδικών και βοηθητικών εγκαταστάσεων κτηρίων και η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Αθροιστικά δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 45% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών. Για τα επενδυτικά σχέδια στον τομέα του τουρισμού ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 60% για τις κτιριακές δαπάνες, ενώ για τις επενδύσεις στον τομέα Logistics σε 70% επίσης για τις κτιριακές δαπάνες των εν λόγω επενδυτικών έργων. Τέλος, για κτίρια τα οποία είναι χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα, ο εν λόγω συντελεστής ανέρχεται στο 80%.
- Αγορά του συνόλου των υφιστάμενων παγίων στοιχείων ενεργητικού, για ΜΜΕ, υπό προϋποθέσεις.
- Αγορά και εγκατάσταση καινούριων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, τεχνικών εγκαταστάσεων και μεταφορικών μέσων εσωτερικής διακίνησης
- Μισθώματα χρηματοδοτικής μίσθωσης καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού
- Ειδικές & μηχανολογικές εγκαταστάσεις
Άυλα στοιχεία ενεργητικού
- Μεταφορά τεχνολογίας, αγορά δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, άδειες εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνίες, τεχνογνωσία και μη κατοχυρωμένες τεχνικές γνώσεις
- Συστήματα διασφάλισης ποιότητας, πιστοποιήσεις, προμήθεια και εγκατάσταση λογισμικού και συστήματα οργάνωσης της επιχείρηση.
Για τις Μεγάλες επιχειρήσεις οι επιλέξιμες δαπάνες για άυλα στοιχεία ενεργητικού δεν μπορούν να υπερβούν το 50% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών και για τις ΜΜΕ το 75%.
Μισθολογικό κόστος
Προϋποθέσεις ενίσχυσης μισθολογικού κόστους
- υποχρεωτική καθαρή αύξηση του αριθμού των Ετήσιων Μονάδων Εργασίας (ΕΜΕ) σε σύγκριση με τις ΕΜΕ του προηγούμενου δωδεκαμήνου από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής
- η πλήρωση των θέσεων εργασίας θα πρέπει να γίνει εντός 3 ετών από την ημερομηνία ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας
- υποχρεωτική διατήρηση των θέσεων εργασίας για 3 έτη από την πλήρωσή τους για τις ΜΜΕ και για 5 έτη για τις Μεγάλες Επιχειρήσεις.
Λοιπές κατηγορίες δαπανών
- Αμοιβές συμβούλων για ΜΜΕ. Ενισχύονται μόνο για νέες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και για ποσό έως 50.000 € (έως 5% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους)
- Δαπάνες εκκίνησης μόνο για υπό ίδρυση μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και για ποσοστό έως 10% του ενισχυόμενου κόστους με ανώτατο όριο τις 100.000 €. Για τις καινοτόμες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις τα όρια διπλασιάζονται.
- Δαπάνες καινοτομίας για ΜΜΕ και αφορούν σε προϋπολογισμό έως 1% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους και έως 100.000 €.
- Δαπάνες για διαδικαστική και οργανωτική καινοτομία για ΜΜΕ με προϋπολογισμό έως 20% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους.
- Δαπάνες για συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας.
- Επενδυτικές δαπάνες για μέτρα ενεργειακής απόδοσης
- Επενδυτικές δαπάνες για συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης από ΑΠΕ
- Δαπάνες για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ για ίδια χρήση και λοιπές περιπτώσεις υπό προϋποθέσεις
- Δαπάνες για εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλέψυξης.
Διαδικασία αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων
Η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων πραγματοποιείται από έναν αξιολογητή, με την συγκριτική ή την άμεση αξιολόγηση.
Θα παρέχεται η δυνατότητα ένστασης κατά των αποτελεσμάτων του προσωρινού πίνακα αποτελεσμάτων, και στη συνέχεια δημοσιεύεται ο οριστικός πίνακας αποτελεσμάτων της βαθμολογίας των εγκεκριμένων επενδυτικών σχεδίων.
Υλοποίηση και ολοκλήρωση επενδυτικών σχεδίων
Η υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου μπορεί να ξεκινλησει μετά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής. Η έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου προ της υποβολής της αίτησης υπαγωγής επιφέρει την απόρριψη του συνόλου του επενδυτικού σχεδίου.
Οι έλεγχοι ενός επενδυτικού σχεδίου μπορεί να είναι:
- Τακτικός (μετά από αίτημα του φορέα επένδυσης – Διοικητικός ή Επιτόπιος)
Διενεργείται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- 50% ολοκλήρωση οικονομικού και φυσικού αντικειμένου της επένδυσης
- 100% ολοκλήρωση οικονομικού και φυσικού αντικειμένου της επένδυσης και έναρξη παραγωγικής λειτουργίας
- Έκτακτος (με απόφαση της Υπηρεσίας οποιαδήποτε στιγμή)
- Ακολουθεί έλεγχος πληρότητας της έκθεσης η οποία καταρτίζεται από τα μέλη του οργάνου ελέγχου και η έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης.